Ropień okołomigdałkowy

Patogeneza

Ropień jest powikłaniem leczonej nieprawidłowo lub nieleczonej anginy paciorkowcowej, może być również wynikiem ostrego zapalenia migdałków o innej etiologii. Istnieją także przypadki samoistnego wystąpienia ropnia, związane najprawdopodobniej z zakażeniem w obrębie gruczołów ślinowych.
Wystąpienie ropnia okołomigdałkowego najczęściej odnotowuje się wśród nastolatków oraz dorosłych. Osoby z chorobami przyzębia i dziąseł, z przewlekłym zapaleniem migdałków lub palacze tytoniu, znajdują się w grupie ryzyka.
Bakteriami kolonizującymi w ropniu okołomigdałkowym są w 50% bakterie beztlenowe, w 25% bakterie tlenowe (w tym paciorkowce β-hemolizujące typu A), w pozostałych przypadkach występuje flora mieszana.

Obraz kliniczny

Pierwszym objawem ropnia jest ból gardła, często jednostronny, w miejscu jego występowania. Po około 2-5dniach pojawiają się inne objawy:

• Gorączka
• Ból przy przełykaniu
• Ból promieniujący do ucha
• Nadmierne wydzielanie śliny
• Cuchnący zapach z ust
• Szczękościsk
• Jednostronny obrzęk twarzy
• Bełkotliwa mowa
• Kurcz szyi po stronie infekcji
• Obwodowe powiększenie węzłów chłonnych
• Zaburzenia oddychania w ropniu tylnym

W badaniu fizykalnym migdałek podniebienny po stronie ropnia jest powiększony. Dochodzi do przesunięcia języczka na stronę zdrową. Błona śluzowa obrzęknięta, zaczerwieniona, uniesiona przy dużych rozmiarach ropnia.
Podział ropni okołomigdałkowych:

• Ropień przednio-górny – najczęstszy, występuje w 80% przypadków, tworzy uwypuklenie na granicy podniebienia miękkiego i łuku podniebienno-językowego, zazwyczaj zasłania migdałek.
• Ropień tylno-górny – stanowi 15% przypadków, naciek znajduje się w górnej części łuku podniebienno-gardłowego, co powoduje wypchnięcie migdałka ku przodowi.
• Ropień dolny – przemieszcza migdałek ku górze.
• Ropień zewnętrzny – powoduje przesunięcie migdałka ku linii środkowej.
• Ropień wewnątrzmigdałkowy – bardzo rzadki przypadek.

Rozpoznanie

Rozpoznanie ustala się na podstawie wywiadu oraz badania fizykalnego. W szczególnych przypadkach wykonuje się USG i tomografię komputerową szyi.

Leczenie

• Leczenie zachowawcze – można podjąć próbę leczenia zachowawczego, poprzez wdrożenie antybiotykoterapii. W większości przypadków jest niewystarczające.
• Leczenie chirurgiczne – leczenie preferowane: Polega na nacięciu i drenażu ropnia, pod osłoną antybiotykoterapii (przez 10-14dni). Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, w przypadku dzieci w znieczuleniu ogólnym. Leczenie jest kilkuetapowe, chory powinien przez klika kolejnych dni zgłaszać się na poszerzenie nacięcia ropnia (także w znieczuleniu miejscowym), aby nie dopuścić do zamknięcia otworu, przez który ropa ma ujście, aż do całkowitego opróżnienia ropnia. Można pobrać niewielką ilość ropy do badania laboratoryjnego, celem oznaczenia, jaki patogen jest przyczyną zakażenia, aby zastosować antybiotykoterapię celowaną.Dodatkowo, jako leczenie wspomagające należy zastosować do miejscowego stosowania, płyn do płukania jamy ustnej o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym.
• Tonsillektomia: Wskazana, gdy przyczyną ropnia jest zapalenie migdałków, a w wywiadzie u chorego występowały nawracające anginy. Dodatkowo tonsillektomię wykonuje się, w razie nawracających ropni okołomigdałkowych.

Powikłania

Powikłania powstają w przypadku nieleczonego ropnia okołomigdałkowego. Nie należy lekceważyć tego schorzenia. Gdy ropień dochodzi do znacznych rozmiarów, może powodować niedrożność dróg oddechowych.
Ropień stanowi źródło poważnych zakażeń ogólnoustrojowych takich jak:

• ropowica szyi
• ropowica przestrzeni przygardłowej
• ropne zapalenie ślinianki przyusznej
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej
• zakrzepowe zapalenie żyły szyjnej wewnętrznej
• sepsa

---

Żadna z informacji przedstawionych w tym serwisie nie stanowi diagnozy ani zalecenia lekarskiego. We wszystkich sprawach zdrowotnych należy skonsultować się z lekarzem.