Ropień okołomigdałkowy

Ropień okołomigdałkowy jest to zbiornik ropy, zlokalizowany w przestrzeni okołomigdałkowej, między torebką otaczającą migdałek podniebienny a powiezią pokrywającą mięśnie bocznej ściany gardła. Najczęściej jednostronny, rzadziej obustronny.

Patogeneza

Ropień jest powikłaniem leczonej nieprawidłowo lub nieleczonej anginy paciorkowcowej, może być również wynikiem ostrego zapalenia migdałków o innej etiologii. Istnieją także przypadki samoistnego wystąpienia ropnia, związane najprawdopodobniej z zakażeniem w obrębie gruczołów ślinowych.
Wystąpienie ropnia okołomigdałkowego najczęściej odnotowuje się wśród nastolatków oraz dorosłych. Osoby z chorobami przyzębia i dziąseł, z przewlekłym zapaleniem migdałków lub palacze tytoniu, znajdują się w grupie ryzyka.
Bakteriami kolonizującymi w ropniu okołomigdałkowym są w 50% bakterie beztlenowe, w 25% bakterie tlenowe (w tym paciorkowce β-hemolizujące typu A), w pozostałych przypadkach występuje flora mieszana.

Obraz kliniczny

Pierwszym objawem ropnia jest ból gardła, często jednostronny, w miejscu jego występowania. Po około 2-5dniach pojawiają się inne objawy:

  • Gorączka
  • Ból przy przełykaniu
  • Ból promieniujący do ucha
  • Nadmierne wydzielanie śliny
  • Cuchnący zapach z ust
  • Szczękościsk
  • Jednostronny obrzęk twarzy
  • Bełkotliwa mowa
  • Kurcz szyi po stronie infekcji
  • Obwodowe powiększenie węzłów chłonnych
  • Zaburzenia oddychania w ropniu tylnym

W badaniu fizykalnym migdałek podniebienny po stronie ropnia jest powiększony. Dochodzi do przesunięcia języczka na stronę zdrową. Błona śluzowa obrzęknięta, zaczerwieniona, uniesiona przy dużych rozmiarach ropnia.
Podział ropni okołomigdałkowych:

  • Ropień przednio-górny – najczęstszy, występuje w 80% przypadków, tworzy uwypuklenie na granicy podniebienia miękkiego i łuku podniebienno-językowego, zazwyczaj zasłania migdałek.
  • Ropień tylno-górny – stanowi 15% przypadków, naciek znajduje się w górnej części łuku podniebienno-gardłowego, co powoduje wypchnięcie migdałka ku przodowi.
  • Ropień dolny – przemieszcza migdałek ku górze.
  • Ropień zewnętrzny – powoduje przesunięcie migdałka ku linii środkowej.
  • Ropień wewnątrzmigdałkowy – bardzo rzadki przypadek.

Rozpoznanie

Rozpoznanie ustala się na podstawie wywiadu oraz badania fizykalnego. W szczególnych przypadkach wykonuje się USG i tomografię komputerową szyi.

Leczenie

  • Leczenie zachowawcze – można podjąć próbę leczenia zachowawczego, poprzez wdrożenie antybiotykoterapii. W większości przypadków jest niewystarczające.
  • Leczenie chirurgiczne – leczenie preferowane: Polega na nacięciu i drenażu ropnia, pod osłoną antybiotykoterapii (przez 10-14dni). Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, w przypadku dzieci w znieczuleniu ogólnym. Leczenie jest kilkuetapowe, chory powinien przez klika kolejnych dni zgłaszać się na poszerzenie nacięcia ropnia (także w znieczuleniu miejscowym), aby nie dopuścić do zamknięcia otworu, przez który ropa ma ujście, aż do całkowitego opróżnienia ropnia. Można pobrać niewielką ilość ropy do badania laboratoryjnego, celem oznaczenia, jaki patogen jest przyczyną zakażenia, aby zastosować antybiotykoterapię celowaną.Dodatkowo, jako leczenie wspomagające należy zastosować do miejscowego stosowania, płyn do płukania jamy ustnej o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym.
  • Tonsillektomia: Wskazana, gdy przyczyną ropnia jest zapalenie migdałków, a w wywiadzie u chorego występowały nawracające anginy. Dodatkowo tonsillektomię wykonuje się, w razie nawracających ropni okołomigdałkowych.

Powikłania

Powikłania powstają w przypadku nieleczonego ropnia okołomigdałkowego. Nie należy lekceważyć tego schorzenia. Gdy ropień dochodzi do znacznych rozmiarów, może powodować niedrożność dróg oddechowych.
Ropień stanowi źródło poważnych zakażeń ogólnoustrojowych takich jak:

  • ropowica szyi
  • ropowica przestrzeni przygardłowej
  • ropne zapalenie ślinianki przyusznej
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
  • zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej
  • zakrzepowe zapalenie żyły szyjnej wewnętrznej
  • sepsa

Żadna z informacji przedstawionych w tym serwisie nie stanowi diagnozy ani zalecenia lekarskiego. We wszystkich sprawach zdrowotnych należy skonsultować się z lekarzem.

Przeczytaj również

  1. List w butelce

    Afty – małe, a naprawdę nieznośne łotrzyki

    Są takie dolegliwości jamy ustnej, których doświadczył niemal każdy, Ty pewnie też. Mogą wyglądać niewinnie, a przy tym potrafią być naprawdę nieprzyjemne i dość bolesne. Czasem nawet utrudniają jedzenie czy picie, zwłaszcza jeśli pojawią się w miejscach narażonych na regularne mechaniczne podrażnianie. Afty – to o nich mowa.

    Czytaj więcej

  2. List w butelce

    Co potrafi „nadszarpnąć” komfort jamy ustnej?

    Wśród wrogów Kapitana jest jeden nieustraszony. Atakuje on błonę śluzową w jamie ustnej, która jest niezwykle delikatną i wrażliwą strukturą, stąd też podatną na jego działanie. Co więcej, objawia się on w różnej postaci.

    Czytaj więcej

  3. Higiena jamy ustnej

    Jak leczyć pleśniawki i afty w jamie ustnej?

    Pleśniawki są to białawe naloty występujące w błonie śluzowej jamy ustnej. Powstają w wyniku miejscowego stanu zapalnego. Lokalizują się na języku, wewnętrznej stronie policzków, na podniebieniu lub dziąsłach. Pleśniawki mogą łączyć się ze sobą tworząc skupiska. Powodują dolegliwości bólowe, zwłaszcza przy podrażnieniu twardym pokarmem.

    Czytaj więcej

  4. Higiena jamy ustnej

    Pleśniawki w jamie ustnej

    Pleśniawki w jamie ustnej są wynikiem zakażenia grzybiczego (oportunistycznego), grzybami z rzędu drożdżaków, z rodzaju Candida. Grzyby te wchodzą w skład flory fizjologicznej człowieka. W przypadku rozwoju zakażenia, dochodzi do rozwoju drożdżycy, zwanej inaczej kandydozą. Kandydoza, poza infekcją błon śluzowych, może również dotyczyć skóry, paznokci lub mieć przebieg infekcji uogólnionej.

    Czytaj więcej