Ból podniebienia a choroby gardła

Czynnikami nasilającymi bóle podniebienia i gardła są spożywanie gorących czy zimnych napojów, ostrych pokarmów, przebywanie w suchym lub zadymionym pomieszczeniu.

Jakie są przyczyny bólu podniebienia?

Wirusowe zapalenia gardła
Najczęstszą przyczyną zapalenia gardła i migdałków podniebiennych są zakażenia wirusowe. Pojawia się ból gardła, z uczuciem drapania, pieczenia, obejmującym również łuki podniebienne, podniebienie miękkie oraz migdałki podniebienne. Dodatkowo może wystąpić stan podgorączkowy lub gorączka, ogólne osłabienie, nieżyt nosa oraz powiększenie węzłów chłonnych. W badaniu fizykalnym obserwuje się przekrwienie, obrzęk błony śluzowej tylnej ściany gardła, podniebienia oraz migdałków podniebiennych.
Mononukleoza zakaźna
Mononukleoza zakaźna jest chorobą wywołaną przez wirus Epsteina-Barr. W przebiegu tej choroby pojawia się wysoka gorączka ok. 40°C, ból gardła, promieniujący na podniebienie, łuki podniebienne i migdałki podniebienne. Migdałki podniebienne powiększone, rozpulchnione, pokryte nalotem. Dodatkowo występuje uogólnione powiększenie węzłów chłonnych oraz powiększenie wątroby i śledziony.
Bakteryjne choroby gardła
Najczęstszą bakterią wywołującą zakażenie jest paciorkowiec β-hemolizujący grupy A, wywołujący anginę paciorkowcową. Choroba zaczyna się silnym bólem gardła, z towarzyszącym bólem podniebienia, gorączką powyżej 38°C. Na migdałkach podniebiennych pojawia się nalot włóknikowy. Dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych szyjnych przednich.
Grzybicze zapalenie gardła
Między chorobami gardła swoje miejsce mają również infekcje grzybicze. Pojawiają się u osób z obniżoną odpornością, z cukrzycą, po uporczywej antybiotykoterapii czy z niedoborami pokarmowymi. Zakażenie grzybicze charakteryzuje się bólem gardła, z towarzyszącym bólem podniebienia oraz migdałków podniebiennych. Nierzadko tej chorobie gardła towarzyszy również pieczenie podniebienia. W jamie ustnej występują białe naloty.
Przewlekłe zapalenie gardła
Za przewlekłe zapalenie gardła odpowiada stała ekspozycja na czynniki drażniące m.in. alkohol czy dym tytoniowy. Utrzymuje się ból gardła, z towarzyszącym bólem podniebienia, drapaniem, uczuciem dyskomfortu. Dodatkowo pojawia się po ekspozycyjne pieczenie podniebienia. Występuje stałe przekrwienie tylnej ściany gardła i podniebienia.
Przewlekłe ropne zapalenie migdałków podniebiennych
Powstaje w wyniku nawracających angin bakteryjnych. Występują bóle gardła, łuków podniebiennych, migdałków podniebiennych. Migdałki podniebienne rozpulchnione, powiększone, pokryte nalotem. Dodatkowo z ust wydobywa się cuchnący zapach, związany z wypływem treści ropnej z migdałków.
Zmiany nowotworowe
Jeśli występuje stały ból gardła i struktur otaczających, najczęściej jednostronny, trudności w przełykaniu, niezwiązany z infekcją, należy podejrzewać podłoże nowotworowe. Najczęściej zmiany nowotworowe dotyczą części ustnej gardła np. rak podniebienia miękkiego, rak nasady języka. Szczególnie obciążeni są palacze tytoniu oraz osoby nadużywające alkohol.

Jak leczymy ból podniebienia?

Ból podniebienia współtowarzyszy bólowi gardła. Najczęściej te objawy związane są z chorobami gardła i migdałków podniebiennych. Większość ostrych infekcji gardła ulega samowyleczeniu, zarówno o etiologii wirusowej, jak i bakteryjnej. W przypadku anginy paciorkowcowej należy zastosować antybiotykoterapię – lekiem z wyboru jest penicylina fenoksymetylowa. W grzybiczym zapaleniu gardła należy zastosować leki przeciwgrzybicze. W leczeniu infekcji wirusowej oraz wspomagająco w leczeniu choroby gardła o etiologii bakteryjnej i grzybiczej, zalecane jest leczenie objawowe.
W leczeniu objawowym podstawą jest odpoczynek oraz odpowiednie nawodnienie chorego. W razie nasilonego bólu gardła i podniebienia oraz gorączki, stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, takie jak paracetamol lub tzw. niesteroidowe leki przeciwzapalne. Do leczenia miejscowego stosujemy tabletki do ssania, spraye, aerozole lub płyny do płukania jamy ustnej, które działają miejscowo przeciwzapalnie i przeciwbólowo, niwelując obrzęk i przekrwienie błony śluzowej oraz ból gardła.
W przypadku utrzymywania się przewlekłego bólu gardła oraz podniebienia należy się udać do laryngologa, celem diagnostyki przyczyny. W przypadku nawracających ropnych zapaleń migdałków podniebiennych, należy rozważyć wykonanie zabiegu usunięcia migdałków.
Należy być szczególnie czujnym w przypadku jednostronnego bólu gardła, z trudnościami przy połykaniu, bez współistniejącej infekcji. Podejrzewamy wtedy etiologię nowotworową.

Żadna z informacji przedstawionych w tym serwisie nie stanowi diagnozy ani zalecenia lekarskiego. We wszystkich sprawach zdrowotnych należy skonsultować się z lekarzem.